Η συμπιεστική περικαρδίτιδα είναι μία σχετικά σπάνια νόσος, η οποία οφείλεται σε χρόνια φλεγμονή του περικαρδίου. Το περικάρδιο, το οποίο φυσιολογικά είναι ένας ελαστικός χιτώνας, σε ασθενείς με συμπιεστική περικαρδίτιδα αρχικά παχύνεται, γίνεται δύσκαμπτο και σε πολλές περιπτώσεις στα τελικά στάδια ασβεστώνεται, εγκλωβίζοντας την καρδιά σαν κέλυφος αβγού. Τα συχνότερα αίτια είναι η οξεία/υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα, οι προηγούμενες καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις που τραυματίζουν το περικάρδιο, τα αυτοάνοσα νοσήματα και η φυματίωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις μισές περίπου περιπτώσεις το αίτιο δεν μπορεί να αποκαλυφθεί κατά τη διάγνωση της νόσου και τότε μιλάμε για τις ιδιοπαθείς μορφές. Τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας, όπως εύκολη κόπωση, δύσπνοια, οιδήματα στα κάτω άκρα, αρρυθμίες και παρουσία πλευριτικής και ασκητικής συλλογής. Συχνά όμως τα συμπτώματα μπορεί να είναι παραπλανητικά και να χάνεται πολύτιμος χρόνος. Είναι πολύ σημαντικό η διάγνωση να γίνεται στα αρχικά στάδια, πριν απ’ την εμφάνιση μη αναστρέψιμων καρδιακών διαταραχών. Για τη διάγνωση αρχικά απαιτείται η κλινική υποψία από τον ιατρό, ώστε να ζητηθεί και ο αντίστοιχος παρακλινικός έλεγχος όπως ο αιματολογικός έλεγχος, η ακτινογραφία θώρακα, το ηλεκτροκαρδιογράφημα και το ηχωκαρδιογράφημα, το οποίο παρέχει σημαντικές ενδείξεις για τις επιπτώσεις της πάθησης στην καρδιακή λειτουργία και η αξονική τομογραφία θώρακα. Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης η μαγνητική τομογραφία καρδιάς η οποία εκτός από τη διάγνωση βοηθά σημαντικά στην επιλογή της θεραπευτικής αγωγής.
Ο καρδιακός καθετηριασμός αναδεικνύει χαρακτηριστικές κυματομορφές των πιέσεων στη δεξιά και αριστερά κοιλία. Σχετικά με τη θεραπεία, στα αρχικά στάδια που το περικάρδιο είναι οιδηματώδες αλλά όχι πολύ ασβεστωμένο χορηγείται φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη (μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη, κολχικίνη, κορτιζόνη) ενώ για τη συμπωματική ανακούφιση του ασθενούς χορηγούνται συχνά μεγάλες δόσεις διουρητικών. Σε προχωρημένα στάδια με ασβέστωση του περικαρδίου χωρίς φλεγμονή, η μοναδική λύση είναι η χειρουργική αφαίρεση του περικαρδίου (αποφλοίωση του περικαρδίου). Η επέμβαση αυτή θεωρείται υψηλού κινδύνου αλλά αποτελεί οριστική θεραπεία με απαλλαγή του ασθενούς από τα συμπτώματα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να γίνει έγκαιρα σε κέντρα με μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση της πάθησης αυτής.
Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών
Popular Posts
