Η βάρβαρη σφαγή τουλάχιστον 1.400 Ισραηλινών από τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και η επακόλουθη στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα για την εξάλειψη της οργάνωσης, έχουν εισαγάγει τέσσερα γεωπολιτικά σενάρια που αφορούν την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές. Οπως συμβαίνει συχνά με τέτοια σοκ, η αισιοδοξία μπορεί να αποδειχθεί άστοχη.
Στο πρώτο σενάριο, ο πόλεμος παραμένει ως επί το πλείστον περιορισμένος στη Γάζα, χωρίς περιφερειακή κλιμάκωση πέρα από τις μικρής κλίμακας αψιμαχίες με ιρανούς πληρεξουσίους σε χώρες που γειτνιάζουν με το Ισραήλ. Πράγματι, οι περισσότεροι παίκτες προτιμούν τώρα να αποφύγουν μια περιφερειακή κλιμάκωση.
Στο δεύτερο σενάριο, ο πόλεμος στη Γάζα ακολουθείται από περιφερειακή ομαλοποίηση και ειρήνη. Η ισραηλινή εκστρατεία κατά της Χαμάς πετυχαίνει χωρίς να προκαλέσει πολλά περισσότερα θύματα αμάχων και πιο μετριοπαθείς δυνάμεις – όπως η Παλαιστινιακή Αρχή ή ένας αραβικός πολυεθνικός συνασπισμός – αναλαμβάνουν τη διοίκηση του θύλακα.
Στο τρίτο σενάριο, η κατάσταση κλιμακώνεται σε μια περιφερειακή σύγκρουση που περιλαμβάνει επίσης τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και πιθανώς το Ιράν. Σε αυτό το σενάριο, το ιρανικό καθεστώς παραμένει στην εξουσία, επειδή πολλοί Ιρανοί – ακόμη και αντίπαλοι του καθεστώτος – συσπειρώνονται πίσω του ενόψει μιας ισραηλινής/αμερικανικής επίθεσης. Ολα τα μέρη στην περιοχή γίνονται πιο ριζοσπαστικοποιημένα και συγκρουσιακά, καθιστώντας την ειρήνη ή τη διπλωματική ομαλοποίηση όνειρο. Αυτό το σενάριο μπορεί ακόμη και να καταδικάσει την προεδρία του Μπάιντεν και τις πιθανότητες επανεκλογής του.
Στο τέταρτο σενάριο, η σύγκρουση εξαπλώνεται επίσης σε όλη την περιοχή, αλλά υπάρχει αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν. Πόσο πιθανό είναι το κάθε σενάριο; Θα απέδιδα μια πιθανότητα 50% στη διατήρηση του status quo. 15% σε μια μεταπολεμική έκρηξη ειρήνης, σταθερότητας και προόδου. 30% σε μια περιφερειακή πυρκαγιά και μόνο 5% σε μια περιφερειακή πυρκαγιά με αίσιο τέλος.
Τα καλά νέα, λοιπόν, είναι ότι υπάρχει σχετικά μεγάλη πιθανότητα – 65% – η σύγκρουση να μην κλιμακωθεί σε ολόκληρη την περιοχή, υπονοώντας ότι οι οικονομικές επιπτώσεις θα ήταν ήπιες ή συγκρατημένες. Τα κακά νέα, ωστόσο, είναι ότι οι αγορές αποδίδουν επί του παρόντος μόνο μια πιθανότητα 5% σε μια περιφερειακή σύγκρουση που θα είχε σοβαρές στασιμοπληθωριστικές επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο, όταν ένα πιο λογικό ποσοστό είναι 35%.
Ενας τέτοιος εφησυχασμός είναι επικίνδυνος, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι η συνδυασμένη πιθανότητα ενός σεναρίου που αποδιοργανώνει παγκοσμίως (ένα, τρία και τέσσερα) εξακολουθεί να είναι 85%. Το πιο πιθανό σενάριο μπορεί να έχει μόνο ήπιες βραχυπρόθεσμες συνέπειες για τις αγορές και την παγκόσμια οικονομία, αλλά υπονοεί ότι ένα ασταθές status quo θα παραμείνει σε ισχύ, οδηγώντας τελικά σε νέες συγκρούσεις. Προς το παρόν, οι αγορές τιμολογούνται σχεδόν στην τελειότητα και ευνοούν τα πιο ήπια σενάρια. Ωστόσο, οι αγορές έχουν συχνά τιμολογήσει λανθασμένα μεγάλα γεωπολιτικά σοκ. Δεν πρέπει να εκπλαγούμε αν συμβεί ξανά.
Ο Νουριέλ Ρουμπινί είναι επίτιμος καθηγητής Οικονομικών στο Stern School of Business του New York University Stern School of Business και επικεφαλής οικονομολόγος Atlas Capital Team
Popular Posts
