

Ηταν Δεκέμβριος του 2009 όταν ο Αλαν Γκρος, ένας 60χρονος υπεργολάβος της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID), συνελήφθη στην Αβάνα. Αρχικά, κατηγορήθηκε ότι εισήγαγε στην Κούβα απαγορευμένο τεχνολογικό εξοπλισμό για τη δημιουργία μιας λαθραίας υπηρεσίας Ιντερνετ, κατόπιν κατηγορήθηκε για κατασκοπεία. Ειδικά τον πρώτο χρόνο της κράτησής του, δεν είχε καμία επαφή με τον έξω κόσμο. Οι κουβανοί ανακριτές του τον απείλησαν ότι θα τον κρεμάσουν και θα του βγάλουν τα νύχια. «Με ποια σειρά;» τους ρώτησε. «Γιατί προφανώς έχει σημασία».
Ο Γκρος πέρασε περισσότερες από 1.800 ημέρες στις κουβανικές φυλακές. Κάθε μέρα σκεφτόταν ένα πράγμα: την επιβίωση της οικογένειάς του στο Ολοκαύτωμα. «Ηταν επτά αδέλφια, και βγήκαν όλοι ζωντανοί. Τρεις ήταν στο Αουσβιτς. Οταν ήμουν όμηρος στην Κούβα, θύμιζα συνεχώς στον εαυτό μου ότι προέρχομαι από την ίδια δεξαμενή γονιδίων, κι εκείνοι πέρασαν μια πολύ πιο δύσκολη δοκιμασία».
Ο Γκρος είχε καταδικαστεί σε 15 χρόνια φυλάκιση, αφέθηκε όμως ελεύθερος τον Δεκέμβριο του 2014, «για ανθρωπιστικούς λόγους» και σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση τριών Κουβανών που είχαν καταδικαστεί στις ΗΠΑ για κατασκοπία – εξαρχής υπήρχαν υποψίες πως αυτός ήταν ο πραγματικός λόγος της σύλληψής του. Είχε χάσει «πέντε χρόνια, πέντε δόντια και 50 κιλά».
Το καλοκαίρι του 2017, αποφάσισε να κάνει «αλιγιά» και να ξεκινήσει μαζί με τη σύζυγό του μια νέα ζωή στο Ισραήλ. Τότε μίλησε για πρώτη φορά με τον δημοσιογράφο της Haaretz Αμίρ Τιμπόν. Διατήρησαν τακτική επαφή, μέχρι που ξεκίνησε η πανδημία. Επικοινώνησε ξανά μαζί του την Παρασκευή, ήθελε να μοιραστεί κάποιες από τις εμπειρίες και τις σκέψεις του με τις οικογένειες των 239 ισραηλινών και ξένων υπηκόων που κρατάει η Χαμάς ομήρους στη Γάζα. Ηθελε να τους δώσει λίγη ελπίδα. «Ως πρώην όμηρος», είπε στον Τιμπόν, «καταλαβαίνω, σε κάποιον βαθμό, τι περνάνε. Και είμαι η ζωντανή απόδειξη ότι υπάρχει κάποιο περιθώριο για ελπίδα. Η ελπίδα δεν είναι μια υπόσχεση, δεν είναι εγγυημένη για κανέναν, αλλά σε αυτό το σημείο παραμένει μια πιθανότητα. Οι οικογένειες αυτές περνούν μια κόλαση, και ξέρουν ποιες είναι οι αρνητικές πιθανότητες. Θέλω απλώς να τους θυμίσω ότι υπάρχει και μία θετική πιθανότητα».
Ο Γκρος είχε όμως ένα μήνυμα και για την ισραηλινή κυβέρνηση. «Για την οικογένειά μου», επεσήμανε, «το χειρότερο πράγμα αυτά τα πέντε ατελείωτα χρόνια ήταν ότι δεν ενημερωνόταν επαρκώς από την αμερικανική κυβέρνηση. Κατά κανόνα, την κρατούσαν στο σκοτάδι, και αυτό ήταν τεράστιο λάθος. Η σύζυγός μου πήγαινε μερικές φορές σε συναντήσεις με κυβερνητικούς αξιωματούχους και θύμωνε τόσο με την απάθειά τους που σηκωνόταν και έφευγε».
Σύμφωνα με τον 74χρονο, θα ήταν καλό η κυβέρνηση Νετανιάχου να διοργανώνει ένα καθημερινό μπρίφινγκ για όλες τις οικογένειες των ομήρων, ώστε να τις ενημερώνει για τις προσπάθειές της και τις καινούργιες εξελίξεις· «ακόμα και αν έχουν πολύ λίγα να πουν και δεν υπάρχουν νέα, καλά ή κακά, πρέπει να έχουν έναν άνθρωπο που να είναι συνεχώς σε επαφή μαζί τους»· «κάποιον αξιόπιστο, ακομμάτιστο, χωρίς πολιτικές βλέψεις, που θα μιλάει με τις οικογένειες ειλικρινά και ανοιχτά – δεν μπορεί να επηρεάζει η πολιτική αυτή τη θέση».
Ο Νετανιάχου χρειάστηκε οκτώ ολόκληρες ημέρες, μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, για να συναντηθεί με οικογένειες των ομήρων – και να θυμίσουμε ότι «φύτεψε» σε εκείνη τη συνάντηση κάτι ακραίους που διαβεβαίωναν ότι θα δέχονταν να θυσιάσουν τα παιδιά τους ώστε να εξοντωθεί η Χαμάς. Είχε μια δεύτερη συνάντηση μαζί τους το Σάββατο, αφού πρώτα την απαίτησαν εκείνες δημόσια. Οι εκπρόσωποι του Φόρουμ Οικογενειών Ομήρων και Αγνοουμένων τού ζήτησαν να μην κάνει το Ισραήλ τίποτα που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τους αιχμαλώτους. Και του είπαν πως στηρίζουν μία συμφωνία ανταλλαγής κρατουμένων, του τύπου «όλοι αντί όλων», που θα συνεπαγόταν μια καθολική απελευθέρωση των παλαιστίνιων κρατουμένων στο Ισραήλ.
Την ίδια μέρα, ο Νετανιάχου ανακοίνωσε τη διεύρυνση της χερσαίας επιχείρησης στη Γάζα – και ανέβασε στο «Χ» ένα αχαρακτήριστο μήνυμα, με το οποίο έριχνε όλες τις ευθύνες για την 7η Οκτωβρίου στους επικεφαλής του ισραηλινού αμυντικού κατεστημένου. Οσο για τον «αξιόπιστο», «ακομμάτιστο» και «χωρίς πολιτικές βλέψεις» άνθρωπο που θα έπρεπε να είναι «συνεχώς σε επαφή» με τους οικείους των ομήρων, ο απόστρατος ταξίαρχος Γκαλ Χιρς, εκτός από άνθρωπος του Νετανιάχου, χαρακτηρίζεται «μεγαλομανής», «εγωπαθής» και υπερφιλόδοξος – σε επικοινωνία μέσω Zoom που είχε προχθές με συγγενείς ομήρων, το μόνο που τους είπε ήταν να δίνουν πολλές συνεντεύξεις σε ξένα Μέσα, και όταν κάποιοι διαμαρτυρήθηκαν, τους έβαλε άπαντες προσωρινά σε σίγαση.
Ξεκινώντας τις επιχειρήσεις που έχουν προκαλέσει μια τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα, ο Νετανιάχου έθεσε δύο στόχους, την εξόντωση της Χαμάς (την οποία τόσα χρόνια ενίσχυε ποικιλοτρόπως…) και την απελευθέρωση των ομήρων. Κάποιος θα έλεγε πως προς το παρόν, δείχνει να προκρίνει ξεκάθαρα τον πρώτο, εις βάρος του δεύτερου – η είδηση πως μία στρατιώτης που είχε απαχθεί απελευθερώθηκε από τον ισραηλινό στρατό δεν αλλάζει ουσιαστικά τα δεδομένα. Κάποιος άλλος, πως πραγματικός του στόχος δεν είναι τίποτε άλλο παρά μόνο η πολιτική του επιβίωση.